Z wizytą u Księżnej Daisy( cz. I)

ZAMEK KSIĄŻ
Trzeci co do wielkości zamek po Malborku i Wawelu. Połączenie wielu stylów architektonicznych, czyni zamek Książ jednym z najciekawszych i najpiękniejszych zamków w Polsce.
W przewodniku po Książu czytamy:
„(…) Tylko kubatura samego gmachu głównego to około 150 tysięcy metrów sześciennych.W tym kolosie stojącym nad urwiskiem jest 414 komnat, a w nich 200 kominków.A to nie wszystko. W sumie z zabudowaniami gospodarczymi jest w Książu ponad 600 pomieszczeń.Pod względem kubatury jest to trzecia warownia w Polsce i pierwsza na Śląsku. Nazywana była różnie: Dolnośląskim Wersalem, Kluczem do Bram Śląska, wzorem fortyfikacji górskich (…) ”

Zamek Książ jest pięknie położony: wieńczy okrytą sosną skałę na wysokości powyżej 200 stóp na południowy zachód i północ i dominuje nad ogromnym obszarem z wiejskimi lasami, jeziorami i szerokimi połaciami równin, które bledną w porównaniu z odległymi śląskimi górami. Wiele ze starych pokoi, w jednej części domu, znajduje się faktycznie w skale i aby dojść do tej części zamku, należy przejść przez kamienny most, który łączy rzekę płynącą daleko w dół poniżej dna głębokiego wąwozu. Wszystkie drogi do zamku stopniowo wznoszące i zbliżające z każdego kierunku, to stale zwierająca się perspektywa zachwycającej cudowności.–
tak, prawie 100 lat temu,pisała o Książu w swych pamiętnikach , słynąca zarówno z wielkiej urody, jak i wielkiego serca

Księżna Daisy:

Daisy, a właściwie Księżna Maria Teresa Oliwia Hochberg von Pless ,ur. 28 czerwca 1873 w Ruthin, zm. 29 czerwca 1943
była ostatnią i chyba najsłynniejszą właścicielką zamku .
W Albumie Polskim czytamy:
„Rok 1891 przyniósł najgłośniejsze bez wątpienia małżeństwo w dziejach zamku. Henryk XV – ożenił się z Marią Teresą, zwaną księżną Daisy. Daisy, a właściwie Maria Teresa Oliwia Cornwallis West. urodziła się w 1873 roku, w niezbyt zamożnej ale szczycącej się znakomitym pochodzeniem rodzinie. Z jej przodków wywodziły się dwie królowe angielskie, natomiast brat Daisy był ojczymem Winstona Churchilla. Maria Teresa była kobietką pełną wdzięku i urody, a o jej względy zabiegała cała męska część Europy.(…)
Pożycie małżeńskie układało się w początkowo znakomicie. Daisy urodziła trzech synów, za których wdzięczny Henryk spełniał wszystkie zachcianki żony, pozwalając wydawać pieniądze na klejnoty i toalety. Sielanka nie trwała jednak wiecznie i w miarę jak synowie dorastali, rosła wzajemna obojętność, a potem niechęć książęcej pary.”
I wojna światowa to trudny czas dla angielsko-niemieckiego małżeństwa. Księżna nie chciała ze względu na dzieci wrócić do ojczyzny. Książę walczył na froncie jako cesarski adiutant, ją tymczasem na łamach prasy posądzano o szpiegostwo na rzecz Wielkiej Brytanii.
Prócz sytuacji politycznej ,do ochłodzenia stosunków małżeńskich między Daisy a Henrykiem XV , przyczyniły się niewątpliwie pogłoski o romansie Księżnej z cesarzem Wilhelmem II ( wielu dopatrywało się nawet podobieństwa najmłodszego syna Daisy i Henryka do cesarza! )
Rok 1923 przyniósł rozwód pary książęcej, po czym Daisy zamieszkała w Monachium .Często tez przebywała na Lazurowym Wybrzeżu, ale w 1935 r. powróciła do Książa.

Po śmierci byłego męża (styczeń 1938) i wyjeździe za granice swoich synów stała się jedyną reprezentantką rodu Hochbergów na swoich , częściowo wyprzedanych dobrach. Po dojściu do władzy nazistów i Hitlera (1933) nie poddała się uwielbieniu dla jego polityki. Podczas II wojny światowej starała się pomagać więźniom usytuowanego w pobliżu Wałbrzycha obozu koncentracyjnego Gross-Rosen, dostarczając im paczki żywieniowe. W związku z tymi działaniami księżna Daisy von Pless i z powodu wrogości lokalnej ludności niemieckiej została w 1941 r. przez nazistów wysiedlona z Książa, który został zarekwirowany.Przez całe życie księżna Daisy była fundatorką szpitali, szkół i ośrodków pomocy dla ubogich. Również w czasie wojny prowadziła podobną działalność – udało jej się nawet zorganizować pomoc dla więźniów z pobliskiego obozu koncentracyjnego w Gross-Rosen.

Księżna pisała pamiętniki, kiedy dawno już opuściła zamek Książ.
Miejsce, w którym
„nawet kwiaty muszą rosnąć i kwitnąć według ustalonych z góry reguł”,
przez surową, pruską etykietę tamtych lat drażniło ją:.
Nie znosiłam służby w srebrnych liberiach(… ), urzędników w uniformach, 30- osobowej obsługi przy obiedzie, 40 lokajów do stałej dyspozycji (…) .
A jednak , pisze też w swym pamiętniku:
Wydaje mi się, że najbardziej jednak kochałam Książ ,kiedy latem najmniejszy dźwięk zamierał w bezruchu, a w powietrzu unosiła się głęboka cisza przed burzą. I nagle burza się zrywała! Nigdy w Anglii nie widziałam takich piorunów. Niebo, zamiast niebieskiego lub szarego, robiło się koloru brązowo-żółtego, liście zaczynały latać i wirować, uderzając o okna, a wzrastający stopniowo wiatr natężał się jak w muzycznym rekwiem. Po czym zapadała głęboka ciemność rozrywana piorunami, których błyski rozświetlały całą okolicę, tak że można było zobaczyć przez moment nawet miasto oddalone o czternaście mil.
*
Książ jest, moim zdaniem, jednym z najpiękniejszych miejsc na świecie. Zanim opowiem o przepięknych widokach rozpościerających się z zamkowych okien i oprowadzę po bajecznych tarasowych ogrodach Książa,
zapraszam Was na spacer po komnatach tego wspaniałego zamku:

Z wizytą u Księżnej Daisy

Po wejściu do zamku , zatrzymaliśmy się w jednym z długich korytarzy, by obejrzeć zdjęcia Książa z epoki Daisy, które wraz z historią zamku umieszczone były na starych, zamkowych ścianach.
Już na parterze zwrócił naszą uwagę widoczny za oknami Czarny Dziedziniec – plac pomiędzy dawnymi skrzydłami zamku – na ścianach herby byłych posiadaczy obiektu : czeski lew, herb króla Korwina, herb Hochbergów z trzema pagórkami, orzeł piastowski i godło austriackie.

Salon Biały

 

*

Pełen symboliki

Salon Chiński
Paw na tkaninie pokrywającej ściany symbolizuje nieśmiertelność; gałązka kwitnącej wiśni- szczęście.

*

Salon Zielony i Salon Błękitny

*

Urządzona na zlecenie Konrada Ernsta Maksymiliana von Hochberg, od którego imienia wzięła swoją nazwę, słynna, chyba najpiękniejsza w Polsce barokowa sala:

Sala Maksymiliana

(zdj. z internetu)
***
Tam , gdzie byliśmy i to , co starałam się Wam pokazać, to tylko niewielka część zamku (udostępniona do zwiedzania). Książ kryje wiele tajemnic / podziemia, które podczas II Wojny Światowej mogły być częścią projektu Riese/ i ciekawostek. Jedną z nich jest np. to, że za czasów Księżnej Daisy, pokoje dla służby i kuchnia wraz z całym zapleczem mieściła się…na najwyższych kondygnacjach zamku! Dlatego
” by zapachy kuchenne nie przeszkadzały parze książęcej”!
Niewyjaśnioną do dziś zagadką jest też miejsce spoczynku Księżnej Daisy. Wiadomo tylko, że została pochowana ze swym pięknym, sześciometrowym sznurem pereł, który, objęty klątwą, miał naznaczyć życie Księżnej tęsknotą i niespełnioną miłością.
*
W następnej części
imponujące ogrody i tarasy Zamku Książ.

***

Źródła:
„Lepiej przemilczeć – Prywatne pamiętniki Księżnej Daisy von Pless z lat 1895-1914” w przekładzie Barbary Borkowy, wyd. Zamek Książ w Wałbrzychu, 2013

„Taniec na wulkanie: [1875-1918]” Daisy Hochberg von Pless; tł. [z ang.] Mariola Palcewicz. Kraków : „Arcana”, 2002.
Marek Perzyński ” Zamki, twierdze i pałace Dolnego Śląska i Opolszczyzny”
http://albumpolski.pl/artykul/zamek-ksiaz
http://www.zsb.walbrzych.pl/index.php/ksina-daisy/307-biografia-ksinej-daisy.html
***

Bolków

Pogoda w pierwszy , majowy weekend stanowczo nie sprzyja grillowaniu- pochmurno, zimno, w nocy lało jak z cebra. Ponieważ przed ochłodzeniem udało się nam urządzić pierwsze garden party ( ten j.angielski to przez co chwilę odwiedzające zamek anglojęzyczne towarzystwo, wybaczcie) , w sobotę postanowiliśmy wyskoczyć gdzieś do któregoś z okolicznych zajazdów na obiad. Lepsze na pewno to, niż w wolny dzień kisić się w zimnym domu, co chwila z wściekłości /na złą pogodę oraz z nudów/ syczeć na siebie nawzajem( ostatnia uwaga dotyczy głównie Małej W. i mnie; wierzcie mi, mieć w domu młodziutką żmiję, to nawet dla starej, dość spore wyzwanie! ) . Już przy samym wyjeździe wszyscy nadęli się; każdy miał odmienną koncepcję biesiadowania, każdy chciał jechać w inną stronę. Na szczęście stanęło na moim:
Jedziemy w stronę gór. Co potem? Zobaczymy!
Jechaliśmy przed siebie, w stronę moich ukochanych Karkonoszy. Gdy zobaczyłam pierwsze pagórki (Pogórze Kaczawskie) , czułam się już niemal jak w raju. I wcale nie przeszkadzało mi to, że nad nami rozpościerały się gęste, ciemne chmury; ani to, że było tak zimno, że moje ulubione widoki musiałam uwieńczyć zza szyby samochodu:

Zdecydowaliśmy- nagle i spontanicznie- że jedziemy ..do Bolkowa!( W końcu nikt nie mówił, że obiad musi być w najbliższej okolicy! :) )

Tuz przed Bolkowem mieszczą się Świny, a w nich ruiny zamku z 1109 r.

( O zamku w Świnach w następnym poście) .

Tymczasem widoki były coraz piękniejsze:

W dali, wśród chmur i mgieł, ukazał się zamek w Bolkowie:

Podjechaliśmy pod sam zamek:

Ku / chyba nieuzasadnionemu/ zdziwieniu niektórych, wdrapałam się na zamkową wieżę.
Widoki zapierają dech, spójrzcie :

Chodzenie po terenie zamku również dostarczało niemało wrażeń:

Dla ciekawych historii zamku:

Zgodnie z legendą wartownia na górze zamkowej stała już w IX w. jednak nie ma na to żadnych dowodów. W 807 r. miał zostać wzniesiony przez pogańskiego księcia Bolecka.
Prawdopodobnie pierwsza została wybudowana kamienna wieża usytuowana w najwyższym punkcie wzgórza, otoczona drewnianą zabudową, jednak nie ma na to dowodów w postaci pisanej.
Pierwsza wzmianka o zamku pochodzi z 1277 r. gdzie książę Bolesław II legnicki pisze o Hain castro nostro.
Zamek Bolków został założony przez księcia legnickiego Bolesława II Rogatkę zwanego Łysym, później rozbudowany przez jego syna Bolka I Surowego, księcia świdnicko-jaworskiego. Polityka Bolka I doprowadziła do rozbudowy warowni chroniących przejść przez masyw Sudetów. Przyczyniło się utrzymania niezawisłości księstwa świdnicko-jaworskiego do końca XIV w. (najdłużej ze wszystkich śląskich księstw).
W połowie XIV w. zamek połączono z systemem fortyfikacji miejskich, jego południowy i południowo-wschodni narożnik został połączony z miejskimi murami obronnymi.
W czasach piastowskich rezydentami zamku byli książęcy burgrabiowie, tacy jak: Logau, Schaffgotsch, Schweinichen, Salza.
W latach 1301-1368 za panowania książąt Bernarda świdnickiego i Bolka II Małego (od 1353 r.) zamek został powiększony. Według historyków zamek pełnił funkcję skarbca od czasów Bolka II, przez około 100 lat, później został przeniesiono do Pragi. Bolko II był bezdzietny, dlatego adoptował córkę zmarłego brata Henryka (1343 r.), Annę i ustanowił ją dziedziczką księstwa.
27 maja 1353 r. odbył się ślub Anny z królem czeskim Karolem IV. 3 lipca zapisał Bolko II Annie i Karolowi IV księstwa, warunkiem było to, że do swojej śmierci będzie mógł nimi władać, tak samo jak jego żona księżna Agnieszka Habsburska.
W 1392 r. zamek przeszedł na własność królów czeskich .
( …)
http://pl.wikipedia.org/wiki/Zamek_w_Bolkowie
*
Pomimo tego, że Bolków leży zaledwie około 45- 50 minut jazdy autem od mego domu, ostatni raz byłam tutaj w..dzieciństwie! Często przejeżdżamy przez Bolków i Świny, zawsze jednak jest to po drodze w góry i zawsze ” zajrzymy następnym razem”.
Cieszę się, że w końcu zatrzymaliśmy się i udało się znów, po latach zwiedzić ten stary zamek ( lub raczej jego urokliwe ruiny) .
W takich miejscach odpoczywam, ładuję akumulatory życiowe, nabieram mnóstwo energii i cieszę się jak dziecko, widząc ze starych, zamkowych murów coś takiego:

***

*Zamek w Dziewinie*

Wykorzystując piękną, słoneczną niedzielę wybraliśmy się na wycieczkę do położonego zaledwie 30 km od nas Dziewina.
Tu wypada mi podziękować Ponuremu http://dareheard.wordpress.com/, który kiedyś dał mi namiar na to ciekawe miejsce .
Dzięki Ponury, buziaki z pięknego, pełnego zamków i tajemnic Dolnego Śląska! :)
*
Zanim pojechaliśmy zwiedzać ruiny zamku, należało zapoznać się z jego historią. Oto jej zarys:

Zamek w Dziewinie wznieśli książęta legniccy w pierwszej połowie XIII wieku. Od końca XIII wieku przeszedł w ręce prywatne, kupił go Otton von Zedlitz. Kilkukrotnie zmieniał właścicieli, a w 1508 roku kupiła go rodzina von Kanitz. W latach 1558-1566 rodzina von Kanitz przebudowała zamek na renesansowy dwór. Podczas przebudowy, której dokonał w 1700 roku nowy właściciel H.F. Mütschelnitz, do istniejącego budynku zostało dobudowane skrzydło wschodnie a całości został nadany styl barokowy. Od 1721 roku do końca drugiej wojny światowej była tu siedziba rodu von Schweinitz. W latach 1860-1889 przebudowali oni rezydencję. Zlikwidowano wówczas między innymi latrynowe wykusze. Podczas działań wojennych w 1945 roku dwór został zniszczony i nie podniósł się już z ruin.

Zamek i zespół budynków przy nim:

 

ZAMEK:

W Dziewinie, prócz ruin zamku, urzekły nas urocze, drewniane figury, które ozdabiają niemal całą miejscowość:

*

Przy zamku położony jest wielki, bardzo dziś dziki i nieprzystępny park:

A zamek za czasów swej świetności wyglądał tak:

Przed odjazdem patrzymy jeszcze raz na ruiny niegdyś pięknego zamku.

***

( źr: http://zamki.net.pl/zamki/dziewin/dziewin.php

http://www.zamki.pl/?idzamku=dziewin )